Stikstofgift in het voorjaar: wat geeft het beste resultaat?

De afgelopen maanden kenmerkten zich door veel neerslag. Daardoor zijn belangrijke voedingsstoffen uit de wortelzone in diepere bodemlagen terechtgekomen. Natheid, bodemverdichting en koude bodemtemperaturen bemoeilijken de wortelontwikkeling van de gewassen. Daardoor kunnen ze de voedingsstoffen in de diepere bodemlagen niet meer zelf bereiken.

Een vroege stikstofgift biedt uitkomst

Voor een snelle hergroei en een vlotte beworteling hebben gewassen in het voorjaar tijdig stikstof (N) nodig, want stikstof is de motor van de plantgroei. Al vroeg in het jaar worden belangrijke opbrengstbrengende componenten aangelegd en als je dit te laat doet kun je dat later niet meer corrigeren. De hergroei van de gewassen en het stimuleren van de groei lukt het beste met nitraatstikstof, omdat dit sneller werkt dan andere voedingsvormen. Dit komt doordat nitraat wordt opgelost in het bodemvocht en wordt snel en zonder energieverbruik door de wortels opgenomen. Voor dit proces is alleen verdamping via de bladeren nodig.

Laat zaaien en koele omstandigheden beperken de ontwikkeling voor de winter

Late zaaidata in combinatie met koele en natte omstandigheden beperken de groei van veel gewassen. Om verloren tijd in het voorjaar in te halen, moet met de eerste stikstofgift gericht de beworteling van het graangewas worden gestimuleerd. In Midden-Europa kan de beworteling van wintergraan, onder invloed van nitraat alleen tot midden/eind maart worden beïnvloed. Dit hangt af van de lengte van de dag en de nacht. Als de percelen pas laat begaanbaar zijn, wordt duidelijk waarom snel beschikbare nitraatstikstof voor de eerste gift zo belangrijk is.

Wanneer gewassen op tijd worden voorzien van nitraatstikstof, worden ze gestimuleerd om groeihormonen te produceren, de zogenaamde cytokininen. Ze zorgen voor een verhoogde celdeling en dus in het vroege voorjaar voor een versterkte beworteling van de gewassen. De korte periode tussen bemesting en begin van de aarvorming wordt zo optimaal benut voor de aanlegging van de belangrijke opbrengstcomponenten.

Geen angst voor late vorst

Vaak wordt uit angst voor late vorst een vroege stikstofgift vermeden. Dit is eigenlijk onnodig en kost alleen kostbare vegetatietijd in het voorjaar. Want bij de opname van nitraat wordt ook kalium opgenomen, omdat planten ernaar streven om een goede kationen-anionenbalans te hebben. Nitraat is een anion en bevordert daardoor de opname van kalium, dat een kation is.

Kalium onttrekt water aan de cellen, waardoor het aandeel in osmotisch werkzame stoffen hoger wordt. Met andere woorden: kalium werkt in plantencellen als "vorstbeschermingsmiddel". Daarom moet je bij te verwachten lage Nmin-waarden in de bovenste bodemlagen en bij zwakke gewassen niet te lang wachten met de stikstofbemesting.

Overigens: lage Nmin-waarden betekenen meestal ook lage Smin-waarden. Dit moet je ook in de gaten houden, omdat alleen met de juiste hoeveelheid zwavel de gedoseerde stikstof optimaal door de planten kan worden opgenomen.

Nitraten zijn qua prijs aantrekkelijk

Internationaal zijn de prijzen voor stikstofhoudende meststoffen in de afgelopen weken licht gedaald. Dit geldt ook voor nitraathoudende meststoffen zoals kalkammonsalpeter (zoals YaraBela Nitromag) en YaraBela Sulfan. Daardoor zijn deze momenteel zeer concurrerend geprijsd voor de aanstaande voorjaarsbemesting.

Conclusie

Een vroege stikstofgift is dus de beste manier om je gewassen optimaal te ondersteunen in hun ontwikkeling in het komende voorjaar. Dit geldt vooral voor gewassen die late zaaidata hebben of die door vochtige en koude omstandigheden zijn gehinderd in hun voorwinterontwikkeling.

Tips voor het bemesten met nitraatstikstof:

• Breng de stikstofgift zo vroeg mogelijk in het voorjaar uit, bij voorkeur vóór het begin van de beworteling.
• Gebruik een nitraathoudende meststof; bekijk hiervoor de YaraBela stikstofmeststoffen van Yara.