Het verhogen van de opbrengst bij tomaten

Bemesting en opbrengst

Stikstof

Stikstof is een van de belangrijkste voedingsstoffen die nodig is voor een optimale gewasgroei en een hoge opbrengst. Gewassen onttrekken zo'n 2.2 - 2.4 kg N voor elke geproduceerde ton tomaten. Echter, teveel stikstof kan negatief op opbrengsten werken, dus het is belangrijk om de juiste hoeveelheden te geven, met andere woorden: er moet een gebalanceerd bemestingsplan worden uitgewerkt.

De juiste vorm is kritisch, ammonium kan de pH negatief in het substraat beïnvloeden, de groei beperken en de algehele kwaliteit negatief beïnvloeden.

Fosfaat

Fosfaat is belangrijk voor de vroege groei en wortelontwikkeling van de jonge planten, het is ook essentieel voor de bloemkleur en vruchtzetting. In substraat is de beschikbaarheid van fosfaat (P) sterk afhankelijk van de pH; boven een pH 6 wordt de opneembaarheid van fosfaat (P) snel minder. Daarom is een goede pH sturing van de mat onontbeerlijk voor de opname van fosfaat (P).  

Kalium

Tomaten hebben een relatief hoge kaliumbehoefte. Naast een effect op de kwaliteit, heeft het ook een positieve invloed op de productie. Hoge kaliumgehaltes geven hoge tomatenopbrengsten. Echter geeft een te hoog niveau wel een betere kwaliteit maar een snel afnemende meeropbrengst. Een goede balans met andere voedingsstoffen zoals calcium en magnesium is ook belangrijk.

Calcium

Calcium is nodig voor de ontwikkeling van het bladoppervlak, wortels en opbrengst. Beschikbaarheid halverwege het seizoen is kritisch voor hoge tomatenopbrengsten. Continue aanvoer middels kunstmest tijdens het hele seizoen is belangrijk, dit in een goede balans met kalium en magnesium.

Sulfaat

Door veel telers is sulfaat (SO4) lang van ondergeschikt belang gevonden, maar niets is minder waar: het is het hele seizoen belangrijk. 
Sulfaat is noodzakelijk voor de productie van eiwitten in de plant en is een essentieel deel van vele aminozuren en proteïnen. Zwavelrijke eiwitten bevinden zich vooral in chloroplasten. Deze eiwitten hebben een vaste stikstof/zwavelverhouding waarbij stikstof het meeste nodig is.

Sporenelementen 

Sporenelementen zijn slechts in kleine hoeveelheden noodzakelijk voor een optimale groei van de plant, maar ze zijn wel van essentieel belang. Hieronder volgt een korte samenvatting van de functie van de verschillende sporenelementen.

• IJzer (Fe) heeft een belangrijke functie bij de vorming van bladgroen. Een tekort resulteert in gele en chlorotische bladeren.
• Mangaan (Mn) heeft een functie bij enzymprocessen en fotosynthese.
• Zink (Zn) is een bestanddeel van enzymen en heeft te maken met de vorming van groeistoffen. Een tekort aan zink leidt tot afwijkingen in de bladeren en andere delen van de plant.
• Boor (B) is een micro-element dat essentieel is voor alle hogere planten en dat een belangrijk onderdeel is van de bestanddelen van celwanden in de scheuten en wortels van de planten.
• Koper (Cu) komt veelal voor als bestanddeel van enzymen en is belangrijk voor de ontwikkeling van generatieve delen.
• Molybdeen (Mo) speelt een rol bij de omzetting van nitraat- naar ammoniumstikstof. Stikstof wordt hoofdzakelijk in de vorm van ammonium in eiwitten opgebouwd.

Andere aspecten die de opbrengst beïnvloeden

• Plantdichtheid en -afstand zijn van cruciaal belang om ervoor te zorgen dat gewassen optimaal gebruik maken van de instraling en CO2, zodat een maximaal opbrengstpotentieel kan worden bereikt. 
• Een optimale pH zorgt ervoor dat voedingsstoffen direct en voldoende beschikbaar zijn voor de planten. 
• Rassenkeuze en het type onderstam zijn grotendeels bepalend voor het behalen van een optimale productie.
• Ook klimaat, bemesting, gewasbescherming (geïntegreerd biologisch en chemisch) en energieverbruik zijn in grote mate verantwoordelijk aan een bijdrage hieraan.
• Belichting heeft ertoe bijgedragen dat er 12 maanden per jaar geproduceerd kan worden; dit heeft een productie van meer dan 100 kg/m2 teweeg gebracht. Ander voordeel is dat bedrijven nu jaarrond Nederlandse tomaten kunnen aanbieden.
• Stikstof is ook belangrijk voor een tomatengewas, het is van cruciaal belang om een goede balans te behouden tussen ammonium en nitraatvormen om een snelle groei en gewasproductiviteit te behouden. Overmatig gebruik van ammonium N kan problemen veroorzaken. Proeven bevestigen significante tomaat-opbrengstverliezen tot 30% door het gebruik van ammonium in plaats van nitraat.